Co to jest UV i dlaczego powinniśmy przed nim chronić nasze psiaki?

Choć może Ci się to wydawać zaskakujące, psy – podobnie jak ludzie – są narażone na negatywne skutki promieniowania UV. Oparzenia słoneczne, podrażnienia skóry, a nawet nowotwory skóry to realne zagrożenia, zwłaszcza dla czworonogów o jasnej sierści, krótkim włosiu lub odsłoniętych partiach skóry. Dlatego coraz częściej mówimy o konieczności stosowania ochrony przeciwsłonecznej także dla naszych pupili.

A co kryje się pod tajemniczym skrótem UV?

Promieniowanie UV (ultrafioletowe, nadfioletowe) to niewidzialne promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali od około 100 do 400 nanometrów, krótsze niż światło widzialne. Naturalnym źródłem promieniowania UV jest słońce, a także niektóre sztuczne źródła, jak lampy rtęciowe czy kwarcowe.

Promieniowanie UV dzieli się na trzy główne typy w zależności od długości fali:

UVA (A – aging, allery)

Długość fali: około 315–400 nm (najdłuższa spośród UV)

Przenika głęboko do skóry właściwej i tkanki podskórnej

Stanowi około 95% promieniowania UV docierającego do Ziemi

Odpowiada za fotostarzenie skóry, utratę elastyczności, powstawanie przebarwień – częste u psiaków z jasną skórą oraz może przyczyniać się do rozwoju raka skóry. Może przyczynić się także do uszkodzenia oczu i osłabienia układu odpornościowego. Promieniowanie UV prowadzi do przesuszenia skóry, łuszczenia, uczucia ściągnięcia.

Nie wywołuje natychmiastowego zaczerwienienia skóry (oparzenia), ale powoduje uszkodzenia DNA komórek

Przenika przez chmury i szyby okienne

Występuje przez cały rok i przez cały dzień, niezależnie od pogody.

UVB (B – burning)

Długość fali: około 280–320 nm (średnia długość fali)

Większość promieni UVB jest pochłaniana przez warstwę ozonową, ale część – 5% dociera do powierzchni Ziemi

Przenika tylko do naskórka powierzchniowej warstwy skóry

Odpowiada za oparzenia słoneczne (rumień). Może przyczynić się także do uszkodzenia oczu i osłabienia układu odpornościowego. UVB może wywoływać przewlekłe stany zapalne skóry oraz zmiany, które mogą przekształcić się w nowotwory

Stymuluje produkcję melaniny i witaminy D

Nie przenika przez szkło okienne

UVC

Długość fali: około 100–280 nm (najkrótsza i najbardziej energetyczna)

Całkowicie pochłaniane przez warstwę ozonową, nie dociera do powierzchni Ziemi

Ma silne działanie bakteriobójcze i wirusobójcze

Wykorzystywane w medycynie i sterylizacji (lampy UVC)

Ekspozycja na UVC ze sztucznych źródeł może być szkodliwa dla skóry i oczu

Czy psiaki narażone są na działanie UV?

Psiaki o jasnej skórze i krótkiej sierści, takie jak maltańczyki, buldogi francuskie, chihuahua czy dalmatyńczyki, są bardziej narażone na szkodliwe skutki promieniowania UV. Psy o ciemniejszej skórze i gęstszej sierści (np. owczarki niemieckie, labradory) są lepiej przystosowane do przebywania na słońcu głównie ze względu na pigmentację skóry i sierści. Melanina, ciemny pigment obecny w ich sierści i skórze, działa jak naturalna bariera ochronna przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym (UV). Dzięki temu ciemne psy lepiej absorbują i rozpraszają promieniowanie UV, co zmniejsza ryzyko uszkodzeń skóry wywołanych słońcem, takich jak oparzenia czy nowotwory skóry. W praktyce oznacza to, że psy o ciemnej sierści mają naturalną ochronę przed negatywnym działaniem słońca, podczas gdy psy o jasnej sierści i delikatnej skórze są bardziej narażone na skutki promieniowania UV, takie jak przebarwienia, podrażnienia czy oparzenia. Pamiętaj jednak, że nawet ciemne psy mogą się przegrzewać i potrzebują odpowiedniej opieki podczas upałów.

Podsumowując, promieniowanie UV ma zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki dla organizmu ludzkiego jaki czworonoga. Promieniowanie UVA i UVB dociera do nas ze słońca i wpływa na skórę, podczas gdy UVC jest blokowane przez warstwę ozonową i używane głównie w celach sterylizacyjnych. UVA odpowiada za długofalowe uszkodzenia skóry i starzenie, UVB za oparzenia i produkcję witaminy D, a UVC ma silne działanie niszczące mikroorganizmy. Promieniowanie UV może powodować u naszych psiaków oparzenia, przebarwienia, przesuszenie skóry, stany zapalne oraz zwiększać ryzyko nowotworów skóry. Odpowiednia profilaktyka i ochrona są zatem kluczowe dla zdrowia skóry naszego czworonoga.